Pneumonie

Bij een longontsteking (pneumonie) raken longdelen (longblaasjes en luchtpijpjes) ontstoken en gevuld met pus bestaande uit witte bloedlichaampjes en vocht. Hierdoor kan er minder zuurstof door de wand van de longblaasje het bloed in. Meestal is slechts een longkwab aangedaan, maar soms treft longontsteking meerdere longdelen. Een longontsteking kan ondanks goede behandelingsmogelijkheden nog steeds levensbedreigend zijn.

 

Longontstekingen worden meestal door een bacteriële infectie veroorzaakt, maar ook virussen en schimmels kunnen de ziekte veroorzaken.
Longontsteking komt veel voor. Elke huisarts (met gemiddeld 2000 patiënten) ziet 10 tot 20 patiënten per jaar met een longontsteking. Daarvan verwijst hij 5-10 procent door naar het ziekenhuis wegens een ernstig verloop.

Longontsteking was vroeger een belangrijke doodsoorzaak, maar de meeste mensen herstellen tegenwoordig dankzij antibiotica. Longontsteking kan echter fataal zijn bij ouderen en mensen die al ziek zijn en leidt tot bijna 6500 doden per jaar.
Sommige vormen van longontsteking worden steeds moeilijker te behandelen door de toenemende ongevoeligheid van de ziekteverwekkers tegen antibiotica. Hierdoor is longontsteking de meest voorkomende fatale ziekenhuisinfectie.
Kinderen, ouderen en mensen die ernstig of chronisch ziek zijn hebben de grootste kans op het krijgen van een longontsteking, evenals mensen met een verzwakt afweersysteem, zoals bij AIDS of behandeling met afweerremmende middelen. Mensen die roken, zwaar drinken of ondervoed zijn, hebben een ook grotere kans op een longontsteking.

 

Oorzaken

 

Meestal wordt longontsteking bij volwassenen veroorzaakt door een bacterie, in Nederland meestal de Streptococcus pneumoniae (pneumokok). Deze bacterie zit onder normale omstandigheden in de mond-keelholte maar kan als complicatie bij een virusinfectie naar de lagere luchtwegen afzakken. Andere algemene bacteriële verwekkers zijn Haemophilus influenzae en Mycoplasma pneumoniae.
Legionella pneumophila veroorzaakt veteranenziekte of legionellapneumonie. Deze bacterie verspreidt zich via watersystemen. Deze ziekte kan zeer ernstig verlopen als hij niet tijdig onderkend en behandeld wordt.
Longontsteking door de bacterie Staphylococcus aureus treft meestal mensen in ziekenhuizen, vooral zeer jonge kinderen en ouderen. Deze soort longontsteking treedt op als ernstige complicatie bij griep. Ziekenhuislongontstekingen worden vaak veroorzaakt door de bacteriën Klebsiella en Pseudomonas.
In sommige gevallen zijn andere organismen verantwoordelijk, zoals schimmels of virussen. Dit is zeldzamer en komt meer voor bij mensen met een verzwakt immuunsysteem.
Een zeldzaam type longontsteking, aspiratiepneumonie, kan worden veroorzaakt door het inademen van braaksel. Dit komt voor bij mensen die geen hoestreflex hebben, vaak doordat ze bewusteloos zijn door misbruik van alcohol of drugs of door hoofdletsel

 

Symptomen en complicaties

 

Bij bacteriële longontsteking ontwikkelen zich meestal al na enkele uren ernstige symptomen. Hiertoe behoren:
hoest, soms met roestkleurig of bloederig slijm;
pijn op de borst die erger wordt bij het inademen;
kortademigheid in rust;
hoge koorts, koude rillingen, delirium of verwardheid.

Complicaties

De ontsteking kan zich van de longblaasjes naar het longvlies verspreiden, waardoor pleuritis ontstaat. Er kan zich vocht tussen de beide vliezen van de pleura ophopen, waardoor de long wordt ingedrukt en de ademhaling bemoeilijkt wordt.
In ernstige gevallen kunnen de ziekteverwekkers in de bloedsomloop komen, wat tot bloedvergiftiging (sepsis) leidt.

 

Diagnose, behandeling en prognose

 

De diagnose wordt gewoonlijk gesteld op grond van de ziekteverschijnselen, de bevindingen bij lichamelijk onderzoek (o.a. met stethoscoop) en het röntgenonderzoek van de borstkas. Als u slijm ophoest, wordt een monster hiervan in het laboratorium onderzocht op bacteriën en getest op gevoeligheid voor bepaalde medicijnen. Bij koorts worden er ook bloedkweken afgenomen, soms is de bacterie hieruit te isoleren.

De meeste longontstekingen kunnen gewoon thuis behandeld worden met antibiotica. Pijn en de koorts kunnen met pijnstillers afnemen. Pijnbestrijding is essentieel om doorademen en ophoesten te bevorderen. Bij virale longontsteking is meestal geen extra medicijn nodig.
Bij een ernstig verlopende longontsteking is een ziekenhuisopname noodzakelijk. De medicatie is in deze gevallen dezelfde, behalve dat deze via een infuus zal worden gegeven. Als het goed gaat, kan die behandeling na een paar dagen worden omgezet in een orale vorm (waarbij men medicijn slikt). Ernstige longontsteking die door een virus is veroorzaakt, zoals het waterpokkenvirus, varicella zoster, kan worden behandeld met antivirale middelen.
Als het zuurstofgehalte van het bloed laag is of als u het benauwd hebt, wordt zuurstof door een masker toegediend. Bij heel ernstige vormen wordt een patiënt naar de intensive care overgeplaatst voor beademing.

Jonge mensen in goede conditie herstellen binnen twee tot drie weken van de meeste vormen van longontsteking en houden er geen blijvende schade aan de longen aan over. Het herstel van het bacteriële type begint binnen een paar uur na het begin van de antibioticabehandeling. Na enkele dagen verdwijnt de koorts en treedt herstel in. Wel leert de ervaring dat het nog enige maanden kan duren voor dat de patiënt weer volledig op conditie is.

Bron: http://www.longziektenassen.nl