Hyperventilatie / chronische hyperventilatie

Hyperventilatie

Als je angstig of erg gespannen bent, kan dat veel klachten geven, waaronder hyperventilatie. Als je hyperventileert, dan wil dat zeggen dat je te snel en/ of te diep ademhaalt. Hierdoor wordt er te veel zuurstof in korte tijd opgenomen in het bloed en wordt er teveel koolzuur uitgeademd. Als gevolg daarvan raken er lichaamsprocessen verstoord, doordat er te weinig koolzuurgas in het bloed komt. De klachten die dan optreden zijn erg beangstigend.

Hyperventilatie kan iedereen een keer overkomen in zijn leven. Bij anderen komt het regelmatig terug. Hyperventilatie is niet gevaarlijk, maar voor de gene die het overkomst is het wel zeer ingrijpend en komt het bedreigend over.

Ademhaling

Ademhalen gaat helemaal vanzelf, we hoeven er niet bij na te denken en het lichaam past de ademhaling aan, aan de activiteit die we verrichten. Als je slaapt haal je rustig adem, ben je aan het hardlopen dan gaat de ademhaling vanzelf sneller, omdat het lichaam meer zuurstof nodig heeft. Bij iedere ademhaling komt er zuurstof binnen en adem je koolzuur uit. Soms gaat het mis met de ademhaling. Dit kan gebeuren door;

• Angst
• Spanning
• Overbelasting
• Oververmoeidheid

In deze gevallen kan het lichaam adrenaline aan gaan maken ( een stresshormoon), waardoor je lichaam zich voorbereid op het maken van een flinke inspanning, je hart gaat sneller kloppen en je ademhaling wordt sneller.

Welke klachten en symptomen ervaar je bij hyperventilatie?

• Benauwdheid
• Hartkloppingen
• Beklemmend gevoel op de borst
• Duizeligheid
• Tintelen van vingers, voeten of mond
• Transpiratie
• Onwillig buigen en strekken polsen en enkels door verkramping van spieren

Na de aanval kunnen er nog effecten optreden als;

• Diarree
• Buikpijn
• Hoofdpijn
• Pijnlijke rug
• Grieperig gevoel

Als iemand niet weet dat hij een aanval heeft van hyperventilatie, zal hij vaak nog meer in paniek raken en daardoor nog dieper en sneller gaan ademhalen. De aanval zal hierdoor nog meer toenemen.

Oorzaken hyperventilatie

• Stress
• Psychische druk
• Inspanning
• Vergiftiging door bv aspirine
• Verblijf op grote hoogte

 

Wat kun je doen om hyperventilatie te voorkomen?

• De oorzaak achterhalen; schrijf op onder welke omstandigheden een aanval optreedt. Houdt bij welke verschijnselen erbij optreden.
• Doe regelmatig ademhalingsoefeningen; probeer via de buik te ademen, deze ademhaling is meestal minder diep dan de borstademhaling.
• Zoek afleiding

 

Wat kun je doen om een aanval van hyperventilatie te stoppen?

• Probeer niet in paniek te raken, dit zal de klachten alleen maar verergeren
• Probeer langzaam en oppervlakkig adem te halen, of houd je adem zo lang mogelijk in. Lukt dit niet, adem dan in en uit in een zakje, het koolzuurgehalte in het bloed zal weer stijgen en de verschijnselen zullen snel verdwijnen.

 

Wanneer is het verstandig met klachten naar de huisarts te gaan?

• Als je er niet zeker van bent dat de klachten veroorzaakt worden door hyperventilatie
• Als je van alles geprobeerd hebt, maar de klachten blijven doorgaan
• Als een beklemd gevoel op de borst niet weggaat

Verder geldt als altijd, vertrouw je het niet, neem dan contact op met de huisarts, hij/ zij kan je vertellen wat je moet doen.

Chronische hyperventilatie

Een van de moeilijkst te herkennen aandoeningen is chronische hyperventilatie. Het wordt gekenmerkt door een hele serie van vage klachten in tegenstelling tot acute hyperventilatie dat herkenbaar is door bijvoorbeeld paniekaanvallen veroorzaakt door een snelle ademhaling. Het zuurstofgehalte in het bloed is daarbij meetbaar hoger dan normaal. Ademen in een plastic zakje zorgt voor minder zuurstof en meer koolzuurgas waar op dat moment een tekort aan is.

Symptomen

‘Hyperventileren’ betekent letterlijk ‘snel ademen’. Dit is bij een acute hyperventilatie duidelijk te herkennen. Bij een chronische hyperventilatie gaat het meer om angst, duizeligheid, trillende benen, zweten en andere uitingen veroorzaakt door een verkeerde ademhaling op de langere termijn, dat moeilijk herkenbaar is. Er bestaan meer dan honderd symptomen van angst die bij iedereen anders is vanwege de unieke chemische samenstelling die verschilt van persoon tot persoon. Dat maakt het herkennen van chronische hyperventilatie zo moeilijk. Zie de website van Chronische Hyperventilatie.nl voor meer informatie.

Oorzaken
Stress, inspanning en psychische druk zijn de voornaamste oorzaken van hyperventilatie in het algemeen. Bewuste en onbewuste angstgevoelens zorgen dat je sneller gaat ademhalen. Door het versnelde ademhalen krijg je een verhoogde afgifte van CO2 door het bloed. Dit heeft tot gevolg dat je duizelig kan worden of tintelingen in de lippen, handen of vingers kan krijgen. Pijn of een drukgevoel op de borst komen vaak voor.

Klachten
Veel klachten lijken op psychische klachten maar worden veroorzaakt door chronische hyperventilatie. De klachten lopen uiteen van angstaanvallen, concentratieproblemen, oorsuizingen en slecht slapen en alles wat daar tussen zit.

Diagnose
Zoals al vermeld is het zeer moeilijk om chronische hyperventilatie vast te stellen. Op de website van Sportmassagepraktijk Meijboom in Castricum staat het volgende:

“Door het sneller ademen daalt het koolzuurgehalte en wordt het bloed steeds minder zuur. Het gevolg is een andere verdelingsgraad van mineralen in het lichaam, die ervoor zorgt dat het calciumgehalte afneemt. Normaal gesproken hebben mensen een buffersysteem in de lichaamssappen die dit tekort opheffen. Het belangrijkste onderdeel is daarbij de in het bloed rondcirculerende hoeveelheid bicarbonaat. Mensen die chronisch hyperventileren raken na verloop van tijd door de voorraad bicarbonaat heen en hebben hierdoor geen mogelijkheid meer om het tekort aan koolzuur te compenseren. Er ontstaat vervolgens een slechtere aanmaak van enzymen, waardoor er geen goede overdracht meer plaatsvindt tussen zenuwen en spieren.”

Huisarts
Uit dit citaat van Sportmassagepraktijk Meijboom kan de conclusie worden getrokken dat na metingen uiteindelijk een diagnose kan worden gesteld. Neem deze conclusies mee naar de huisarts en leg ze voor als je denkt dat je lijdt aan chronische hyperventilatie. De dokter kan het bloed laten onderzoeken of er sprake is van verhoogde zuurstofwaarden.

Ook kan de huisarts een verwijsbrief meegeven voor de neuroloog met het verzoek een ElektroMyoGram (EMG) te laten maken gericht op chronische hyperventilatie (latentie tetanie). Dit houdt in dat er een elektrode wordt geplaatst in de spier tussen duim en wijsvinger waarop de reacties kunnen worden gemeten. Een derde methode is een capnografisch onderzoek waarbij de hoeveelheid CO2 in de uitgeblazen lucht wordt gemeten.

Genezing

Is de diagnose eenmaal vastgesteld dan kan het genezingsproces beginnen. Chronische hyperventilatie is te genezen maar je moet er wel wat voor doen. Er zijn verschillende therapieën en methoden die voornamelijk gebaseerd zijn op ademhalingsoefeningen. Het gaat om de juiste hoeveelheden zuurstof en koolzuur te handhaven